بـررسی تأثیر ارقـام مختلف بـرنج بر فـراسنجه‏ های جـدول زندگی و رشـد جمعیت زنبـورtrichogramma brassicae ، پـارازیتوئید تخم ساقه ‏خوار برنج chilo suppressalis

نویسندگان

حسین رنجبر اقدم

راحله محمودیان

چکیده

در این تحقیق تأثیر ارقام مختلف برنج به عنوان حلقۀ اول زنجیرۀ غذایی بر فراسنجه‏های جدول زندگی و رشد جمعیت زنبور پارازیتوئید trichogramma brassicaeبه عنوان حلقۀ سوم زنجیرۀ غذایی، بررسی شد. در این راستا، چهار رقم برنج رایج در استان مازندران شامل دو رقم زودرس طارم محلی و طارم هاشمی و دو رقم دیررس فجر و ندا به عنوان میزبان‏های کرم ساقه‏خوار برنج انتخاب شدند. ساقه خوار برنج روی هر یک از ارقام ذکرشده دو نسل پرورش داده شد. تخم‏های نسل دوم آفت داخل لوله‏های آزمایش برای پارازیتیسم در معرض زنبور قرار داده شدند. براساس اطلاعات ثبت شده، مهم‏ترین فراسنجه‏های جدول زندگی زنبور پارازیتوئید مورد بررسی شامل نرخ بقا (lx)، بارآوری ویژۀ سنی (mx)، احتمال بقا (px)، احتمال مرگ (dx)، اختلاف بین نسبت بقا در دو سن متوالی (dx) و امید به زندگی (ex) و فراسنجه‏های رشد جمعیت شامل نرخ خالص تولیدمثل (r0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت rm)) ، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)، متوسط مدت زمان یک نسل(t) و مدت زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (dt) برآورد شد. براساس نتایج به‏دست آمده مشخص شد، کلیۀ فراسنجه‏های جدول زندگی و رشد جمعیت زنبور پارازیتوئید در حلقۀ سوم غذایی در اثر تغییر رقم برنج در حلقۀ اول غذایی تغییر کرد و تفاوت معنادار آماری داشت. بررسی برآوردهای انجام گرفته برای مقادیر فراسنجه‏های یادشده نشان داد فراسنجه‏های جدول زندگی و رشد جمعیت زنبور t. brassicae روی ساقه‏خوارانی که از ارقام دیررس تغذیه کرده بودند، نسبت به ارقام زودرس در وضعیت مطلوب‏تری بودند. بیشترین مقدار امید به زندگی در اولین روز ظهور زنبور بالغ مربوط به رقم دیررس ندا با مقدار عددی 14/3 و کمترین مقدار در همان سن مربوط به رقم زودرس طارم محلی 69/2 بود. به همین ترتیب بیشترین مقدار نرخ ذاتی رشد جمعیت نیز 452/0 عدد نتاج ماده / ماده / روز بود. این مقدار مربوط به زنبورهایی بود که تخم‏های ساقه‏خواران مورد استفاده برای پارازیتیسم آنها، دورۀ رشد و نمو خود را در نسل قبل روی رقم دیررس فجر سپری کرده بودند. کمترین مقدار فراسنجۀ یادشده در رقم زودرس فجر با مقدار عددی 442/0 عدد نتاج ماده / ماده / روز بود. بر این اساس مشخص شد تغییر ارقام گیاهی در حلقۀ اول غذایی می‏تواند فراسنجه‏های مهم زیستی و جمعیتی موجودات زندۀ حلقۀ سوم غذایی را به طور مشخص متأثر سازد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بـررسی تأثیر ارقـام مختلف بـرنج بر فـراسنجه‏ های جـدول زندگی و رشـد جمعیت زنبـورTrichogramma brassicae ، پـارازیتوئید تخم ساقه ‏خوار برنج Chilo suppressalis

در این تحقیق تأثیر ارقام مختلف برنج به‌عنوان حلقۀ اول زنجیرۀ غذایی بر فراسنجه‏های جدول زندگی و رشد جمعیت زنبور پارازیتوئید Trichogramma brassicaeبه‌عنوان حلقۀ سوم زنجیرۀ غذایی، بررسی شد. در این راستا، چهار رقم برنج رایج در استان مازندران شامل دو رقم زودرس طارم محلی و طارم هاشمی و دو رقم دیررس فجر و ندا به‌عنوان میزبان‏های کرم ساقه‏خوار برنج انتخاب شدند. ساقه‌خوار برنج روی هر یک از ارقام ذکرشده ...

متن کامل

اثر سیستم دوکشتی برنج بر برخی خصوصیات زیستی کرم ساقه خوار برنج (Chilo suppressalis (Lepidoptera: Crambidae

در سال­های اخیر، تمایل کشاورزان به سیستم دوکشتی برنج نگرانی­ هایی در زمینه تغییر در خصوصیات زیستی آفات و کاربرد بی­رویه حشره­ کش ­های شیمیایی ایجاد کرده است. در مطالعه حاضر، برخی ویژگی­ های زیستی لاروهای زمستانگذران کرم ساقه­خوار برنج، (Chilo suppressalis (Walker در مزارع یک بار کشت و دو بار کشت برنج در شمال کشور مورد مقایسه قرار گرفت. نمونه­برداری از مزارعی که در مناطق جغرافیایی یکسان قرار داش...

متن کامل

صفات کمی موثر در مکانیزم های مقاومت برنج به کرم ساقه خوار (Chilo suppressalis (Walker)

استفاده از ارقام مقاوم یکی از رایج ترین روش های مدیریت آفات می باشد. در این تحقیق مکانیزم های مقاومت (آنتی زنوز، آنتی بیوز و تحمل) در 10 ژنوتیپ برنج در قالب طرح کاملا  تصادفی با 3 تکرار در شرایط گلخانه ای در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری نسبت به کرم ساقه خوار نواری Chilo suppressalis (walker) در سال 1387 مورد بررسی قرار گرفت. دستجات تخم پروانه کرم ساقه خوار روی برگ برای مقاومت آنتی ز...

متن کامل

توسعه راهبرد مدیریت ساقه خوار نواری برنج Chilo suppressalis (Walk) در مزارع کشاورزان در استان مازندران

     برنج از  مهمترین محصولات غذایی در دنیا است. برای پایین آورن خسارت ساقه خوار نواری برنج ، ‌ مدیریت این آفت در برنج ضروری است. نتایج بررسی­های دوساله قبلی نشان داد که  تلفیق دو روش   (کنترل مکانیکی  و بیولوژیکی) می­تواند در کاهش میزان خسارت ساقه خوار مؤثر باشد. برای تأیید این امر، خصوصاً به­کارگیری کنترل مکانیکی که از نظر اقتصادی و زیست محیطی روشی مناسب می­باشد، تحقیق حاضر در شرق (شهرستان نکا...

متن کامل

ارزیابی خسارت کرم ساقه خوار نواری برنج (.Chilo suppressalis Walk) روی رقم هاشمی در شرایط مزرعه

کرم ساقه­ خوار نواری برنج مهم­ ترین حشره ­ای است که به برنج خسارت می‌زند.کمی کردن خسارت و کاهش عملکرد ناشی از این آفت، مدیریت کنترل آن را آسان می­ کند. برای تعیین خسارت کرم ساقه­ خوار نواری برنج روی رقم بومی (رقم هاشمی) آزمایشی در سال 1390 در موسسه تحقیقات برنج کشور انجام شد. خسارت آفت مذکور در مزرعه با ایجاد علائم جوانه­ های مرکزی مرده و خوشه­ ها­ی سفیدشده مشخص شد و ارتباط بین تغذیه، خسارت و ک...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
دانش گیاهپزشکی ایران

ناشر: پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

ISSN 2008-4781

دوره 45

شماره 1 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023